Kodeks etyki zawodowej
pielęgniarki i położnej
Rzeczypospolitej Polskiej
Kodeks etyki zawodowej
pielęgniarki i położnej
Rzeczypospolitej Polskiej
„Z głębokim szacunkiem i czcią przyjmuję
nadany mi tytuł pielęgniarki /położnej i uroczyście przyrzekam:
1.
Sprawować
profesjonalną opiekę nad życiem i zdrowiem ludzkim.
2.
Według
najlepszej mej wiedzy przeciwdziałać cierpieniu, zapobiegać chorobom,
współuczestniczyć w procesie terapeutycznym.
3.
Nieść
pomoc każdemu człowiekowi bez względu na rasę, wyznanie religijne, narodowość,
poglądy polityczne, stan majątkowy i inne różnice.
4.
Okazywać
pacjentom należny szacunek, nie nadużywać ich zaufania oraz przestrzegać
tajemnicy zawodowej.
5.
Strzec
godności zawodu pielęgniarki/położnej, a do współpracowników odnosić się z
szacunkiem i życzliwością, nie podważać ich zaufania, postępować bezstronnie
mając na względzie przede wszystkim dobro
pacjenta.
6.
Wdrażać
do praktyki nowe zdobycze nauk medycznych, społecznych i humanistycznych oraz
systematycznie doskonalić swoje umiejętności i wiedzę dla dobra zawodu.
7.
Rzetelnie
wypełniać obowiązki wynikające z pracy w tym zawodzie.
1.
Zasady
etyki zawodowej wynikają z uniwersalnych zasad etycznych i zobowiązują
pielęgniarki i położne do przestrzegania praw pacjenta i dbania o godność
zawodu.
2.
Działalność
zawodowa pielęgniarki i położnej to świadome i dobrowolne podejmowanie
profesjonalnych działań na rzecz pacjentów niezależnie od ich sytuacji
zdrowotnej i społecznej.
3.
Pielęgniarka/położna
swoją postawą osobistą, zawodową i społeczną powinna dbać o prestiż zawodu i
podnosić jego znaczenie w społeczeństwie.
4.
Czynności
zawodowe pielęgniarki/położnej nie mogą służyć aktom bezprawnym ani też
powodować szkód dla zdrowia ludzkiego.
5.
Pielęgniarka/położna
posiadająca pełne uprawnienia zawodowe ponosi osobistą odpowiedzialność za swoje
działania.
6.
Pielęgniarka/położna
działa zawsze w interesie swych pacjentów szczególnie tam, gdzie ich życie i
zdrowie mogą być zagrożone.
7.
Wszelkie
szczegółowe ustalenia dotyczące uzupełniającej działalności zawodowej
pielęgniarki/położnej w zakresie działalności naukowo-badawczej, edukacyjnej i
administracyjno–organizacyjnej powinny uwzględniać powyższe zasady ogólne.
I. Pielęgniarka/położna a
pacjent
1.
Pielęgniarka
/ położna pełniąc rolę zawodową zobowiązana jest do:
a)
udzielania
wszystkim pacjentom troskliwej opieki zgodnej
z obowiązującymi standardami,
b)
udzielania
pierwszej pomocy w nagłych przypadkach oraz w sytuacji zagrożenia życia,
c)
udzielania
pacjentowi rzetelnej i zrozumiałej informacji dotyczącej procesu pielęgnowania.
2.
We
współpracy z pacjentem pielęgniarka / położna powinna okazywać życzliwość,
wyrozumiałość, cierpliwość stwarzając atmosferę wzajemnego zaufania i
zrozumienia.
3.
Pielęgniarka
/ położna obowiązana jest przestrzegać następujących zasad wynikających z praw pacjenta:
a)
respektować
prawo pacjenta do intymności i godności osobistej podczas udzielania świadczeń
medycznych,
b)
realizować
świadczenia pielęgniarskie za zgodą pacjenta, o ile jest on zdolny ją
sformułować
c)
poinformować
pacjenta, w przypadkach odmowy wyrażenia przez niego zgody, o możliwych
skutkach jego decyzji oraz podjąć próbę przekonania pacjenta, aby zmienił swoje
zdanie.
4.
Pielęgniarkę/położną
obowiązuje zachowanie w tajemnicy wszystkich wiadomości o pacjencie i jego
środowisku (rodzinnym, społecznym) uzyskanych w związku z pełnieniem roli
zawodowej.
5.
Pielęgniarka/położna
umożliwia pacjentowi kontakt z rodziną, w miarę potrzeby pomaga rodzinie w
sprawowaniu nad nim opieki oraz edukuje członków rodziny w zakresie dalszego
postępowania pielęgnacyjnego.
6.
Na
prośbę pacjenta lub jego rodziny pielęgniarka/położna umożliwia kontakt z
duchownym, stwarzając w miarę możliwości odpowiednie ku temu warunki.
7.
Pielęgniarka/położna
powinna dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić pacjentowi humanitarną opiekę
terminalną, godne warunki umierania wraz z poszanowaniem uznawanych przez niego
wartości.
8.
Położna
powinna przyczynić się do stworzenia godnych warunków i rodzinnej atmosfery w
czasie porodu.
9.
Pielęgniarka/położna,
nie może żądać od pacjentów dodatkowego wynagrodzenia ani też uzależniać swych
usług od uzyskania korzyści materialnych.
II. Pielęgniarka/położna
a praktyka zawodowa i nauka
1.
Obowiązkiem
pielęgniarki/położnej jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
2.
Pielęgniarce/położnej
nie wolno wykonywać zleceń lekarskich bez wyraźnego polecenia na piśmie umożliwiającego
identyfikację lekarza
i pacjenta z wyjątkiem sytuacji nagłych, stanowiących zagrożenie życia
pacjenta.
3.
Pielęgniarka/położna
ma prawo dostępu do informacji istotnych dla realizacji czynności zawodowych
oraz związanych zarówno z bezpieczeństwem osobistym pielęgniarki, jak i
bezpieczeństwem pacjenta.
4.
Pielęgniarka/położna
ma obowiązek dokładnego dokumentowania swojej działalności zawodowej i
zabezpieczenia dokumentów.
5.
Przekazywanie
przez pielęgniarkę/położną informacji o stanie zdrowia pacjenta innym członkom
zespołu terapeutycznego nie jest naruszeniem tajemnicy zawodowej.
6.
Pielęgniarka/położna
ma prawo odmówić uczestnictwa w zabiegach i eksperymentach biomedycznych, które
są sprzeczne z uznawanymi przez nią normami etycznymi.
7.
Pielęgniarka/położna
zobowiązana jest do działalności na rzecz promocji zdrowia.
8.
Pielęgniarka/położna
zorientowawszy się, że w postępowaniu medycznym został popełniony błąd
(zwłaszcza w przypadku błędu zagrażającego życiu lub zdrowiu pacjenta),
niezwłocznie powinna powiadomić o tym odpowiednie osoby z zespołu
terapeutycznego.
9.
Pielęgniarka/położna
powinna uczestniczyć w działalności krajowych i międzynarodowych organizacji
pielęgniarskich/położniczych na rzecz ochrony zdrowia społeczeństwa,
przysparzając tym samym prestiżu zawodowi.
10. Pielęgniarka/położna współuczestniczy w
miarę swoich możliwości
w rozwoju badań naukowych z zakresu pielęgniarstwa, położnictwa oraz edukacji
swojej grupy zawodowej.
11.
Pielęgniarka/położna
powinna cenić i szanować swój zawód, chronić jego godność, a w pracy zawodowej
powinna postępować tak, aby budzić szacunek i zaufanie.
12.
Pielęgniarka/położna
powinna powstrzymać się od jakiegokolwiek działania, które mogłoby spowodować
złą opinię o zawodzie.
13.
Pielęgniarka/położna
powinna otaczać szacunkiem historię i tradycję zawodu, dbać o pozytywny
wizerunek zawodu.
14.
Pielęgniarka/położna
chroniąc interesy zawodowe nie powinna współpracować z organizacjami mającymi
cele sprzeczne z racjami zawodowymi i moralnymi.
15. Pielęgniarka/położna powinna
upowszechniać osiągnięcia naukowo -badawcze związane z wykonywaniem zawodu
poprzez wystąpienia
i publikacje. Publikacje te powinny być rzetelne i pozbawione znamion sensacji.
1.
Pielęgniarki/położne
powinny solidarnie wspierać działalność
swego samorządu, którego zadaniem jest zapewnienie im należytej pozycji w
społeczeństwie.
2.
Pielęgniarka/położna
jest obowiązana do przestrzegania uchwał podjętych przez uprawnione organy
samorządu zawodowego.
3.
Stosunki
między członkami samorządu powinny opierać się na wzajemnym szacunku,
lojalności, koleżeństwie i solidarności zawodowej. Powinni oni dzielić się
swoimi doświadczeniami i służyć sobie pomocą. Wzajemna ocena winna być
sprawiedliwa, a krytykę należy formułować w sposób bezstronny, przekazując ją w
pierwszej kolejności osobie zainteresowanej. W przypadku braku reakcji i
powtarzających się błędów pielęgniarka/położna powinna poinformować właściwą
Okręgową Radę za pośrednictwem właściwej Okręgowej Izby Pielęgniarek i
Położnych.
1.
Pielęgniarka/położna
mająca większe doświadczenie zawodowe powinna przekazywać młodszym koleżankom i
kolegom swoją wiedzę i umiejętności zawodowe oraz wzorce kultury i poszanowania
człowieka. Moralnym obowiązkiem jest kształtowanie poczucia odpowiedzialności
za wykonywaną pracę, nawyku uczciwości, rzetelności, pracowitości
i dokładności.
2.
Pielęgniarka/położna
nie powinna dyskredytować postępowania innych współpracowników zespołu
terapeutycznego, zwłaszcza w obecności osób trzecich.
3.
Pielęgniarka/położna
nauczająca zawodu powinna przekazywać słuchaczom także zasady etyki zawodowej,
czuwając nad ich adaptacją zawodową.
4.
Nieuczciwa
konkurencja pomiędzy członkami samorządu jest szczególnie naganna.
5.
Pełnieniu
obowiązków kierowniczych przez pielęgniarki/położne powinno towarzyszyć
poczucie odpowiedzialności za rozwój zawodowy i naukowy podwładnych.
6.
Pielęgniarka/położna
jest współodpowiedzialna za efekty procesu terapeutycznego oraz za podjęte
przez siebie działania wynikające z procesu pielęgnowania.
1.
Pielęgniarka/położna
zgodnie ze swą wiedzą i kompetencjami powinna czynnie uczestniczyć w zwalczaniu
przejawów patologii społecznej.
2.
Pielęgniarka/położna
powinna brać czynny udział w życiu społecznym
i w działaniach na rzecz ochrony środowiska naturalnego, a także przeciwdziałać
praktykom uznanym przez naukę za bezwartościowe
i szkodliwe dla zdrowia.
VI. Przepisy końcowe
1.
W
przypadkach nieprzewidzianych w Kodeksie Etyki Zawodowej Pielęgniarki i
Położnej Rzeczypospolitej Polskiej pielęgniarka/położna powinna postępować
zgodnie z zasadami sformułowanymi w:
a)
ustawie
o zawodach pielęgniarki i położnej,
b)
orzecznictwie
Naczelnego Sądu Pielęgniarek i Położnych,
c)
uchwałach organów samorządu pielęgniarek i
położnych oraz zgodnie z zasadami dobrej praktyki i dobrym obyczajem.
2.
Wszelkie
zmiany w Kodeksie mogą być dokonane jedynie przez Krajowy Zjazd Pielęgniarek i
Położnych.
3.
Kodeks
wchodzi w życie po uchwaleniu przez Krajowy Zjazd Pielęgniarek i Położnych.
Kodeks zatwierdzony
uchwałą Nr 9 IV Krajowego Zjazdu Pielęgniarek i Położnych z dnia 09.12.2003 roku.